De vijvers en watergangen in de parken en woonwijken zijn meer dan een fijne plek om te genieten van de buitenlucht, een hengeltje uit te werpen of te genieten van de natuur. De watergangen en vijvers hebben een belangrijke rol in het waterbeheer. Zo wordt het grondwater op peil gehouden en wordt hemelwater dat niet door de riolering verwerkt kan worden opgevangen in het oppervlaktewater, waarmee wateroverlast op ongewenste locaties voorkomen wordt. Tijdens hevige regenval kan er een overstort plaats vinden op het oppervlaktewater. Deze overstortten uit het riool zorgen er wel voor dat vervuild water in de vijver of watergang komt met alle gevolgen van dien. Als vereniging zien wij een rol weggelegd om ervoor te zorgen dat de negatieve effecten (zoals vissterfte) zoveel mogelijk beperkt worden.
Rioolstelsel
Er zijn binnen de gemeente Ede twee verschillende rioolstelsels. Van oudsher kennen we de gemengde riolering waarmee afvalwater en regenwater gemengd wordt afgevoerd naar de zuivering. Op het moment dat oude riolering aan vervanging toe is of bij de aanleg van nieuwe riolering wordt tegenwoordig een gescheiden riolering aangelegd. Bij een Gescheiden rioolstelsel wordt het afvalwater van huizen en bedrijven rechtstreeks bij de riool waterzuivering aangeleverd, gezuiverd en op het oppervlaktewater geloosd. Regenwater gaat niet naar de waterzuiveringsinstalitie maar infiltreert in de bodem of wordt afgevoerd naar oppervlakte water. Het is belangrijk dat afvalwater niet in het regenwater stelsel terecht komt. Dit afvalwater komt dan rechtstreeks in het oppervlakte water terecht. Meer uitleg over het rioolstelsel kunt u vinden op: https://www.riool.info/
Vijvers en sloten ten behoeve van waterberging
Binnen de gemeente Ede liggen verschillende sloten en vijvers, ook wel watergangen genoemd. Deze watergangen liggen verdiept in de grond en het waterpeil staat hierin ongeveer gelijk met het omliggende grondwaterpeil. Bewoners zien de vijvers en sloten vaak als een klein stukje natuur welke een mooi uitzicht bied en waar watervogels hun thuis hebben. Echter niet alles is wat het lijkt.
Alle watergangen binnen de gemeente Ede hebben de primaire functie van waterberging. Mede door de aanwezigheid van deze watergangen en vijvers kan het grondwaterpeil op de gewenste hoogte worden gehouden en hiermee o.a. voorkomen dat kelders onder water komen te staan. De gemeente Ede heeft de zorgplicht voor grondwaterbeheer en moet structurele grondwateroverlast voorkomen. Het waterschap Vallei&Veluwe is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit.
Grote betonnen bakken en vijvers dienen als overstort locatie
In de wijken waar een gemengde riolering ligt wordt afvalwater vermengd met regenwater. Dit wordt gezamenlijk afgevoerd naar de rioolwaterzuivering (RWZI) bij extreme neerslag kan de riolering deze hoeveelheid water niet verwerken en kan er tijdelijk water op straat ontstaan. Om wateroverlast (bijvoorbeeld wanneer water de woning in zou lopen en voor schade zou zorgen of belangrijke verkeersknooppunten blank komen te staan) te voorkomen zijn er overstortlocaties om het teveel aan water vanuit het riool in te laten stromen. Op verschillende overstortlocaties zijn zogenoemde BergBezinkBassins (BBB’s) gebouwd. Grote betonnen bakken die zijn aangelegd om de waterkwaliteit te verbeteren. De bassins vangen gemengd afval- en regenwater op. Het vuil zakt naar de bodem van het bergbezinkbassin. Dat heet bezinken. Bij hele grote buien zijn de bassins snel vol en zal het teveel aan water via de bergbezinkbassin overlopen naar vijvers en sloten. Zo loopt er minder vervuild water rechtstreeks de sloten en vijvers in.
Gevolgen van overstort
Als er een overstort heeft plaatsgevonden dan zijn er problemen en is er schade voorkomen. De overstortbakken zullen als de regen gestopt is weer langzaam leeg lopen. Als het achtergebleven slib ingedroogd is wordt de overstortbak schoongemaakt, tot die tijd kan er (tijdelijk) een rioolstank achterblijven. Bij de vijvers is dit een ander verhaal. De vijvers zijn voorzien van een rijke flora&fauna, er leven veel waardevolle insecten en vissen. Tijdens een overstort komt er (naast de zure, zuurstofarme regen) een grote hoeveelheid aan rioolwater de vijvers instromen. Het rioolwater is ernstig vervuild met ongewenst materiaal en vooral zuurstofloos. Afhankelijk van de hoeveelheid water dat uit het rioolstelsel komt kunnen de oevers overlopen en kan er afval op de achterblijven. 
Het zuurstofgehalte in het vijverwater gaat in korte tijd sterk achteruit en het onderwaterleven komt in het geding. Insecten welke dichtbij de overstortklep zitten overleven een overstort soms niet. Vissen zoeken zo snel als mogelijk het zuurstof rijkere water op. Afhankelijk van de grootte, diepte en de hoeveelheid aanwezige slip in de vijver is er voor de vissen (vaak) net voldoende zuurstofrijk water om te kunnen overleven. Helaas betekend een overstort soms ook dat vissen dit niet overleven en langs/op de oever aanspoelen. Raak de dode vissen niet aan, ruim ze zelf niet op, hou uw huisdieren hierbij uit de buurt. De kans bestaat dat er (na enkele dagen) botulisme op kan treden. Deze is ook gevaarlijk voor u en uw huisdieren. De dode vissen zullen door het waterschap Vallei & Veluwe worden geruimd.
De bergbezinkbassins voor de vijvers houden al een deel van de overstorten tegen, wat de water kwaliteit ten goede komt. Ook het afkoppelen van regenwater draagt bij aan een betere waterkwaliteit. Gemiddeld genomen gaat de riolering zeker 60 jaar mee voordat deze vervangen wordt. Inmiddels zet de gemeente Ede al tiental jaren in op het afkoppelen bij rioolvervanging maar voordat alle gemengde riolering is vervangen gaan hier meerdere jaren overheen.
Het ontkoppelen van de vijvers aan alle rioolstelsels zou vanzelfsprekend de oplossing tegen een overstort zijn. Echter hebben wij als hsv "Voor Ons Plezier" rekening te houden met de primaire functie van de vijvers. Als hengelsportvereniging willen wij graag de natuurlijke en ecologische waarde van de vijvers en sloten hoog houden waarbij er schoon en zuurstofrijk water doorheen stroomt. Vissers zien de vijvers en sloten als een mooi stukje binnenstedelijk water waar zij graag in vissen. hsv "Voor Ons Plezier" kan als gevolg van een overstort vissterfte en vervuiling niet voorkomen maar wil er alles aan doen om onnodige vissterfte en ongemakken te voorkomen.
Melden overstort
Het is cruciaal dat in de eerste uren na een overstort het zuurstofgehalte in het water weer stabiel en op het minimale niveau komt. Mocht het in uw omgeving gedurende een korte periode heel veel/hard regen en bent u getuigen van een overstort waarbij zichtbaar vissen in nood verkeren, geeft dit dan door aan: waterschap Vallei&Veluwe (055) 5272911 en/of hsv "Voor Ons Plezier" (0318) 651014.
Stappenplan
Na uw melding gaan medewerkers van het waterschap en/of de vereniging naar de locatie toe om een inschatting te maken van de ontstane situatie. Het zuurstofgehalte word gemeten (indien nodig worden er zuurstofpompen geplaatst) en de eventuele dode vis zal worden geruimd. Betrokken instanties en omwonende worden geïnformeerd. En de gemeente zal worden verzocht om het niet organisch afval op de oevers op te ruimen. Het volgende overzicht is het stappenplan welke hsv "Voor Ons Plezier" onderneemt ten gevolge van een overstort.
Vrijwilligers van Hsv "Voor Ons Plezier " zullen vooral de eerste drie dagen na een melding van overstort blijven monitoren en waar nodig actie ondernemen. Mocht het water voldoende zijn teruggezakt (bijvoorbeeld tot onder de beschoeiing) en zijn er geen vissen zichtbaar in nood dan zal de monitoring (na aanleiding van de overstort) in overleg met het waterschap Vallei&Veluwe worden beëindigd.
Heeft u vragen of wilt u meer weten over de activiteiten van onze vereniging? Mail dan naar